2022年11月5日 星期六

Ia-so͘, àm-an!cho͘-khek 耶穌,晚安!組曲

Ia-so͘, àm-ancho͘-khek

耶穌,晚安!組曲  

Phian-chiá- Ngô͘ Iok-hān(Tong-phek) 2022.10.10.

編者-吳約翰(東壁) 2022.10.10.

 

Chi̍t-nî chi̍t-tō͘ ê Kiù-chú-tàn[1] iū-koh teh-beh kàu ah, èng-sî ê Kiù-chú-tàn koa-khek pau-koa “ Pêng-an-mê ”[2]”Tī chi̍t-ê bé-chô nih” it-tēng ē chhiò tio̍h a̍h-sī thiaⁿ-tio̍h.

一年一度的救主誕辰(俗稱聖誕節)即將來臨,應景的救主誕辰歌曲,包括「平安夜」、「在一個馬槽裡」一定會吟唱或聽聞。

2022年10月27日 星期四

燃燒吧!油脂與毒素

介紹本書和您分享可以逐漸擺脫藥物依賴與其副作用;詳細使用方法及購買產品資訊,歡迎來電洽詢。

2022年9月5日 星期一

容易在網路自行學習 Pe̍h-ōe-jī 的網站

Iông-ī tī bāng-lō͘ ka-tī ha̍k-si̍p Pe̍h-ōe-jī ê bāng-chām


Chit-ê sī Sêng-kong tāi-ha̍k Tâi-oân gú-bûn tiong-sim chú-chhî-jîn Chió͘ⁿ, Ūi-bun kàu-siū só͘ phian-chip ê.
這個是成功大學台灣語文中心負責人蔣為文教授編輯的。

 Tng lí phah-khui chit-ê bāng-ia̍h, chhōe-tio̍h   "台語拼字(音)實務", chí-iàu kā iû-pio ê chìⁿ-thâu sóa-lâi jī-bó ê téng-bīn chiu-ē thiaⁿ-tio̍h hit-ê jī-bó ê siaⁿ-im. Chin hong-piān sī-bô!Chió͘ⁿ kàu-siū siat-sióng kah chin chiu-tò! 
當你打開這個網頁,找到"台語拼字(音)實務",只要將游標的箭頭移到字母上,就能聽到那個字母的聲音。很方便吧!蔣教授設想的真周到!

Tâⁿ--a khai-sí bô koàn-sì sú-iōng i, hoan-gêng lâu-ōe liân-lo̍k.
剛開始不太習慣使用,歡迎留言聯絡。

2022年8月25日 星期四

專訪 台南妹仔周佳穎 Choan-hóng Tâi-lâm mōe-á Chiu, Ka-éng

專訪 台南妹仔周佳穎 拍片教年輕人說台語  https://www.merit-times.com/NewsPage.aspx?unid=615998

文/酉方      圖/周佳穎提供 白話字/ 吳東壁  Pe̍h-ōe-jī / Ngô͘ , tong-phek
   
Chū chheng " Tâi-lâm mōe-á " ê Chiu, Ka-éng, tùi sè-hàn sī seng-oa̍h tī chi̍t-ê ká-nā kóng Tâi-gú ê ka-têng. Tōa-hàn í-āu khì pak-pō͘ tha̍k-chheh, Hoat-hiān chiok-chē tông-o̍h chin him-siān i ê Tâi-gú kóng liáu chin lián-tńg. Pit-gia̍p í-āu, in-ūi Tâi-gú ê ki-chhó͘ chin thia̍p-si̍t, siū Tâi-gú tiān-sī-tâi phèng-chhiáⁿ tam-jīm tō-ián, chhiok-sú i hiān-kim hoaⁿ-hí phah iáⁿ-phìⁿ lâi kà siàu-liân lâng kóng Tâi-gú.
自稱「台南妹仔」的周佳穎,從小成長於一個只說台語的家庭。長大後北上讀書,發現好多同學羨慕她會說流利的台語。出社會後也因為台語底蘊深厚,受邀至台語電視台擔任導演,促使她如今樂在拍影片教年輕人說台語。

EP0【台語的迷思】(Tâi-gú ê mî-su)台語為什麼不叫閩南語 ? Tâi-gú sī-án-chóaⁿbô kiò-chòe Bân-lâm-gú ?學台語的重要性是啥?O̍h Tâi-gú ê tiōng-iàu sèng sī siàⁿ?|台南妹仔教你講台語 Tâi-lâm mōe-á kà lí kóng Tâi-gú

行家己的路 Kiâⁿ ka-tī ê lō͘ 詞:郭振純 Sû:Koeh Chín-sûn/ 曲:艾文 (2017年世界人權日紀念活動 Sè-kài Jîn-koân Kì-liām-ji̍t oa̍h-tāng )



2022年8月23日 星期二

線頂羅馬字:課程紹介 【Sòaⁿ Téng Lô-má-jī: Khò-têng Siāu-kài】


2018 nî góa chiah khai-sí o̍h "thak" kap "siá" pe̍h-ōe-jī 2018 年我才開始學 "讀" 佮 "寫" 白話字. Chòe-kīn khòaⁿ-tio̍h A-ióng leh kà pe̍h-ōe-jī, sī chi̍t-ê goân-pún sī gōa-kok-lâng lâi kà lán Tâi-oân-lâng o̍h Pe̍h-ōe-jī, sè-kan ū chiah hi-kî ê tāi-chì, 最近看著 阿勇咧教白話字,是一個原本是外國人來教咱台灣人學白話字,世間有才希奇个代誌. Ká-sú lí nā siūⁿ-beh lâi o̍h, ē-sái kè-siok àn i ê chu-liāu lâi ha̍k-si̍p.假使你若想欲來學,會使繼續按伊的資料來學習.

Iauchhiáⁿ ēhiáu thiaⁿ, ēhiáu kóng Tâioânōe ê hiongchhin, kínlâi o̍h "thak" kap "siá" lán ka-tī kóng ê ōe, lâu hō͘ āutāi kiáⁿsun kèsiok khaichhòng kiànli̍p "Sin kokka". 邀請會曉 "聽",會曉 "講" 台灣話个鄉親, 緊來學 "讀" 佮 "寫" 咱家己講个話, 留互後代囝孫繼續開創建立 "新國家".


2022年7月31日 星期日

Móa chhit-cha̍p-hòe ê kí-sū

"Seⁿ-ji̍t khoài-lo̍k!"   khoài-lo̍k mā?!
" 生日快樂!" 快樂嗎?

Kin-á-ji̍t 2022.07.30. sī góa án thiⁿ-ke î-bîn lâi Tâi-oân móa chhit-cha̍p-nî ê ji̍t-chí, thong-siông lán lóng kā chit-ji̍t hō-chò " seⁿ-ji̍t ". Ē khì khèng-chiok he̍k-sī chiok-ho̍k piáu-sī chit-ji̍t sī ta̍t-tit kì-liām ê ji̍t-chí, só͘-í só͘-cha̍p nî chêng khai-sí liù-hêng ta̍k-nî chiok lâng " seⁿ-ji̍t khoài-lo̍k ". Tāi pō͘-hūn ê lâng lóng-sī ēng chia̍h kap sǹg lâi khèng-chiok. Liân tī kàu-hōe lāi mā bô lē-gōa, ē tī móe kó-ge̍h chò-hóe ūi hit kó-ge̍h ê siū-chheⁿ khèng-chiok, siâng-sî iā thak chi̍t-tōaⁿ Sèng-keng hām chò chiok-ho̍k ê kî-tó, m̄-ku mā-sī kā chia̍h kap sńg khòaⁿ koh-khah iàu-kín.
今天2022.07.30.是我從天家移民來台灣滿七十年的日子,通常人們都將這天稱作"生日"。會去慶祝或祝賀表示這一天是值得紀念的日子,所以數十年前開始流行每年慶祝某人"生日快樂"。大部分的人都是藉著吃喝來慶祝,我們在教會裡也不例外,也會在每個月一起為當月的壽星慶祝,同時也讀一段經文及做祝福的禱告,可是也將吃和喝及玩樂看得更重要。

Tng-sî góa tō kám-kak koài-koài, in-ūi Sèng-keng ê Si-phian 90:10

"   Goán it-seng ê nî-ji̍t sī chhit-cha̍p hè, Nā sī ióng-chòng thang kàu poeh-cha̍p hè, Chóng-sī kî-tiong só͘ khoa-kháu--ê, put-kò sī lô-khó͘ iu-chhiû; "

當時我就覺得怪怪的,因為聖經中的詩篇90:10
" 我們一生的年日
Kúi-cha̍p nî-chêng, mā ū lâng kā " seⁿ-ji̍t " ke hō chi̍t-ê bêng-chheng " lāu-bú siū-lân-ji̍t", iā kám-kak put-chí-á ū ì-sù.   

Tān-sī tī Thoân-tō-su 12:1 " Lí tio̍h tī siàu-liân ê ji̍t, kì-liām chhòng-chō lí ê Chú, chiū-sī hoān-lān ê ji̍t iáu-bē kàu, iā lí só͘ kóng, Góa bô thang tī i khoài-lo̍k, hiah ê nî iáu-bē kūn ê sî." 

Só͘-í, tī seⁿ-ji̍t chit-ji̍t, kàu-hōe sī-m̄-sī tio̍h kàu-tō sìn-tô͘ " Tī Siōng-chú ê ōe-gú tiong kì-liām he̍k-sī hoâi-liām Siōng-chú ê un-hūi.", sui-jiân mā-ū chia̍h ū lim, tān-sī sòa lo̍h--khì thong-kòe jīm-hô chi̍t-chióng oa̍h-tāng á-sī lô-tōng lâi kap Siōng-chú tâng-kang, kám-sī ē koh-khak ū ì-gī. 

Góa hō͘ ka-tī ê " Seⁿ-ji̍t lé-bu̍t "

Ti kúi-ji̍t-chêng góa chiah siō͘ⁿ-tio̍h m̄-niā tī chit-ji̍t chiap-siū chi-chhin hó-iú ê chiok-ho̍k, góa ka-tī tī chit-ji̍t tû-liáu kám-siā kap hoâi-liām chó͘-sian ê sin-khó͘ khai-chhòng/ pē-bú ê seⁿ-ióng/ sī-tōa ê khan-sêng, kap Chhòng-chō bān-mi̍h hām sió͘ⁿ-sù oa̍h-miā ê Siōng-chú í-gōa, mā tio̍h ài ū hêng-tōng siōng ê chò-hoat.

Só͘-í, chìn-chêng-ji̍t chiū khì thàm-bōng-chhù(chit-má hō-chò Lâm-san bōng-hn̂g), khì goán ê bōng-hn̂g, chi̍t-ē lâi kàu goán ka-cho̍k ê bōng chêng, chha chi̍t-tiám-á chhōe bô, chi̍t-ē siông-sè chhōe, chiah khòaⁿ-tio̍h i í-keng khì hō͘ cha̍p-chháu khàm-tiâu leh.    

Chiū-sī ē-bīn chit-tio͘ⁿ siòng-phìⁿ.  Tī nn̄g-ki bōng-pi tiong-ng ê hit-phiàn cha̍p-chháu.
    Chêng pòaⁿ-bīn tāi pō͘-hūn lóng-sī Hm̂-á-chháu(茅草) , sió pō͘-hūn sī Kiàn-siàu-chháu(含羞草) .

Góa ka-tī chhōe kha-lō͘, kiâⁿ li̍p-khì kàu bōng-pi chêng,  hip ē-bīn chit-tio͘ⁿ siōng.  Tī góa āu-bīn, chháu-á hoat kah móa-móa sī, liân pún-lâi ê hit-ki bōng-pi mā khòaⁿ bē tio̍h.
Só͘-í, koat-tēng bîn-á chài-khí, lâi chéng-lí hō͘ khah chheng-khì leh. Ēng á-ne lâi chò góa hō͘ ka-tī ê " seⁿ-ji̍t lé-bu̍t ".


Ē-bīn tio͘ⁿ--- Keng-kòe chi̍t tiám koh sì-cha̍p-gō͘ hun cheng āu ê sêng-kó.
Khiā tī lō͘-piⁿ, i-keng khòaⁿ ē-tio̍h sóa-khì sin-bōng āu-piah, hit-ki goân-lâi ê bōng-pi ah !Chiū-sī tī hn̄g-hn̄g ê nn̄g phō chhiū-á tiong-ng ê hit-ki sè-kā ki-á ê sì-kak chio̍h-thiāu.


Ē-bīn ê siòng-phìⁿ sī tī 2020 nî hip ê, hām sin bōng, kha-chiah sio-ǹg. Khòaⁿ khí lâi chin chheng-iu, he sī chèng-hú phài-lâng chéng-lí ê, ūi-tio̍h beh  tī móe chi̍t ê bōng tah phian-hō, chún-pī ji̍t-āu chhian-sóa só͘-ū ê hûn-bōng thang-ēng.


Hù-tài:


Chit ê Ngô͘-kà lúi-tāi ê bōng-hn̂g sī 1995 nî, iû goán Saⁿ-chek ê hāu-seⁿ Bêng-sûn(銘洵) kái-kiàn ê. I ūi-tio̍h sin-thé beh hoe-ho̍k kiān-khong ê iân-kò͘, chun-chiàu i sìn-hōng ê sîn-bêng ê chí-sī, liân-āu ǹg chhin-lâng pò-kò, chò chi̍t-ê kái-piàn.

1983 nî, khó-lêng chin-chē chham-ka goán a-má Ngô͘-Tio͘ⁿ, Siù-lē( án-kong Ngô͘ Hui ê thài-thài ) ê kò-pia̍t-sek koh ū khì-kàu bōng-hn̂g ê lâng, eng-kai ìn-siōng tiong ê bōng-hn̂g m̄-sī á-ne.

Án-kong tī bōng-pi ê chiàⁿ-chhiú pêng khek " Chiau-hô cha̍p-la̍k nî " chiū-sī 1941 nî, hit tang i sì-cha̍p-chhit hòe ê sî, chiàu Ji̍t-pún lâng ê hong-keh khí-chō Ngô͘-kà ê bōng-hn̂g , m̄-sī Tiong-kok-sit ê. 
Án-kong hit-sî í-keng tam-jīm Tâi-lâm chiu-thiaⁿ ê kòe-kè chú-jīm, 1937 nî Ji̍t-pún chèng-hú í-keng tī Tâi-oân thui-tián " Hông-bîn-hòa ūn-tōng ", i chiū chú-tōng chham-ú, pau-koa tī chhù-lāi mā kóng Ji̍t-pún-ōe, chhēng Ji̍t-pún hô-ho̍k, mā kā sèⁿ-miâ, Ngô͘ kái chò Ji̍t-pún sèⁿ, hō-chò "Kong pún".  I chhù lāi ê lâng choân-pō͘ kái chò " Kong pún", ū ê liân miâ mā kái kòe. 


Tī bōng-pi ê tò-chhiú-pêng m̄-niā ū khek i ê miâ, iā pau-koa i ê sió-tī Ngô͘  Ló (吳荖)ê miâ.


1983-nî in-ūi A-má ê chòng-sek, Jī-chek hām Sì-chek chiong bōng-hn̂g chéng-siu koh-khah bí-koan, pau-koa chéng chi̍t-châng Siông-chhiū hām chéng chi̍t-phiàn ê Hân-kok-chháu, iā kau-tāi góa ài tàu khòaⁿ leh, tān-sī góa hit-chūn tòa tī Pîn-tong, āu-lâi poaⁿ-khì Chiong-hòa, 1987 nî sui-jiân í-keng tńg-lâi tòa Tâi-lâm, mā-sī bô-êng chia, bô-êng hia, bô khì chiàu-kò͘, ka-chài chóng-sǹg ū chit-ê ki-hōe lâi piáu-ta̍t góa ê  hoâi-liām, kap chhut sió-khóa la̍t lâi chéng-lí.

koh hù-tài:
Ē-bīn sī Án-kong Ji̍t-pún sî-tāi ê hō͘-kháu chu-liāu, nā ū chhin-iú siō͘ⁿ-beh chai-iáⁿ koh khah chē chu-liāu, chhiáⁿ chah ka-tī ê sin-hūn-chèng khì ta̍k-ūi ê Hō͘-chèng sū-bū-só͘, ǹg keng-pān ê, kóng "Chhiáⁿ lí thè góa ìn goán a-kong (he̍k-sī gōa-kong ) Ngô͘ Hui Ji̍t-pún sî-tāi choân-hō͘ ê hō͘-che̍k chu-liāu, sī ēng mô͘-pit siá ê."
chiū-sī
Ē-bīn ê siòng-phìⁿ chiah-sī mô͘-pit siá ê. Che chiah-sī goân-pán ê chu-liāu.  Góa tē-it páiⁿ khì sin-chhéng ê sî, in sī ìn kńg-pit siá ê hō͘ góa, pêng-iú khóaⁿ-liáu kā góa kóng, che m̄-sī goân-pán, koh ke cháu chi̍t-chōa, chiah tit-tio̍h goân-sí chu-liāu.
  




Téng-bīn 2022.07.29.  Châ-khòaⁿ bōng-hn̂g  chi it.   上圖2022.07.29. 查看墓園 之一 


Châ-khòaⁿ bōng-hn̂g chi jī,   22.07.29. 查看墓園 之二


Chéng-lí 20 hun-cheng āu, lâi kàu sin ê bōng-chêng, che-sī 1995 nî kái-kiàn ê bōng kap bōng-pâi. 

Koh kòe 20 hun, chiah khòaⁿ-tio̍h goân-pún ê bōng-pi. Sóa khì chhāi tī sin-bōng ê āu-piah, kha-chiah sio-ǹg. Kui-ki bōng-pi hō͘ Kiàn-siàu-chháu(含羞草) khàm kah ba̍t-a̍t-ba̍t, leh kóa ê sî tio̍h chin sè-jī chiah-bē khì hō͘ chhì-á chha̍k-tio̍h.




Chéng-lí kàu-chia, ē-tàng khòaⁿ-tio̍h bōng-pi ê saⁿ bīn.  Chiàⁿ-bīn iau to̍h koh hē kang-hu.


Chóng-sǹg ē-thang khiā tī án-kong só͘ chhāi ê bōng-pi chêng.

Ǹg-bāng ū chi̍t-ji̍t ē-tàng kā hoe-ho̍k goân-chōng.  
Chhiūⁿ ē-bīn ê siòng-phìⁿ tī keh-piah koh keh-piah hit-ê bōng-hn̂g ê khoán, sī Ji̍t-pún-sit koh ke chi̍t-tiám-á Tâi-oân-bī( ū chò āu-chhiûⁿ koh sio͘ⁿ jī ), khòaⁿ-tio̍h khah bí-koan, iu-ngá, chheng-sóng.
Tī 2020 nî hip ê




















 






2022年7月28日 星期四

" Choân-jîn Ge̍k-choán Kiān-khong " ê ho̍k-bū lōe-iông kap hong-sek

Ta̍k-páiⁿ nā thak-tio̍h ūi mo͘-chi̍t-ūi hāu-iú ê pēⁿ-thiàⁿ tāi-tó  ê siau-sit, chóng-sī kám-kak chin m̄-kam kap chū-chek: M̄-kam ê, sī in-ūi i kap choân-ke, soah hām-lo̍h tī put-an, tio̍h-kip, sīm-chì ui-kip ê kéng-hóng, seng-oa̍h kok-hong-bīn só͘ siū ê kái-piàn kap ap-le̍k;

我的水故事 之一

      1995年得知梅君姊的先生在尋找販售桶裝電解水的設廠地點,介紹他們與宏明兄認識,洽詢租用他的場所,並一起合夥開創這事業。才知道一直以為RO水是最好的水,原來它只是安全乾淨的水,卻不含任何人體所需的微量礦物質,所以也從他們那裏買了電解水機,改喝電解水。

2022年6月14日 星期二

迎接全人逆轉健康的時代


在今天這個資訊氾濫的時代,包括身心靈健康維護的內容,也是千萬花齊放(已經不是百花,是以千萬計),但有多少人真正獲得了"全人健康"?這可從醫院越蓋越大間/健保局瀕臨破產/國人的慢性疾病罹患率越來越高,甚至標榜有醫治禱告的教會或禱告山,真正醫治了到底有多少呢? 

因為所提供的都是單一方面甚至只是短暫的控制,所謂頭痛醫頭腳痛醫腳的症狀處理,特別是在慢性疾病或所謂的退化性疾病,經過處置或禱告都是個人在當時「感覺」好了,症狀消除了,就被認為好了,甚至是健康了。但當事人及醫師或牧師都知道,過不久又要服藥或就診或禱告了。這些到底有多少真?又有多少假呢? 

每次聽到或看到周遭所認識的人們,又是罹癌或重病需要代禱的,心中總感到不捨之外,也覺得我們只能這樣嗎?大多也都知道,所謂的慢性病其實是"錯誤生活習慣"所造成的,但卻認為只有前往醫院一途,事實上那也是更深的被導入錯誤的處理或生活方式,而不自知;也許您會問生病了不是要看醫生?或您會問我:嘿!你幾時變醫生了?沒錯,我貨真價實的不是醫學院畢業的,也不是醫生,但我知道也學會如何照顧自己的健康,即使在身體不舒服時也知道該如何處理,何況又有了逆轉健康的實踐心得與實際步驟,就等您來參與與分享囉! 

因此,我們要找尋集合一群願意付諸行動的同志,親自印證"全人逆轉健康"的理念步驟、目標,不只自己先實踐領悟,希望不久的將來也能成為家人、朋友、教會、社區的祝福。